Jezioro Śniardwy – opis

Jezioro w liczbach
typ jeziora – Sielawowe
pow. jeziora / pow. wysp
11340.4 ha / 42.9 ha
maks. głęb. / średnia głęb.
23.4 m / 6.5 m
długość jez. / szer. jez.
22.1 km / 13.4 km
wysokość n.p.m.
117 m.n.p.m.
długość lini brzegowej
80 km
klasa czystości wody
II 2003
województwo / gmina
warmińsko-mazurskie / Pisz, Orzysz, Mikołajki, Ruciane-Nida

Jezioro Śniardwy (niem. Spirdingsee) – największy śródlądowy zbiornik wodny w Polsce położony w południowej części Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.
Swoim zasięgiem obejmuje tereny gminy Mikołajki (zachodnia część) i gminy Pisz (wschodnia część). Północno-wschodni brzeg jeziora należy do gminy Orzysz, a południowo-zachodni do gminy Ruciane-Nida.

System wodny jezior Śniardwy, Kaczerajno, Seksty, Warnołty obejmuje obszar o powierzchni 113,4 km².

Nad jego brzegami leżą wsie: Popielno, Głodowo, Niedźwiedzi Róg, Okartowo, Nowe Guty, Zdęgowo i Łuknajno. Przez Śniardwy prowadzi szlak żeglugi mazurskiej.

Cały obszar Śniardw znajduje się w Mazurskim Parku Krajobrazowym.
Ponadto uzupełniającą formę ochrony stanowi obszar specjalnej ochrony ptaków „Puszcza Piska”, który także obejmuje cały obszar jeziora.

 Przy północnym brzegu Śniardw znajduje się rezerwat czapli siwej „Czapliniec”, a jezioro Łuknajno, uznane za rezerwat ornitologiczny, stanowi jedną z największych w Europie kolonii łabędzia niemego oraz miejsce lęgowisk licznych ptaków wodno-błotnych.

Jezioro Warnołty (rezerwat faunistyczny) i jezioro Seksty, często opisywane są jako zatoki Jeziora Śniardwy, lecz równie często traktowane są jako odrębne jeziora.

Jezioro od zachodu zasilają wody Jeziora Mikołajskiego, rzeki Orzyszy, płynącej z jeziora Tyrkło, oraz jezior Łuknajno i Tuchlin. Odpływ wód (do jeziora Roś) regulowany jest śluzą na Kanale Jeglińskim. Wody odpływają także kanałem Wyszka, przez jezioro Białoławki, do jeziora Roś.

Śniardwy połączone są systemem jezior i kanałów z kompleksem Mamr, tworząc niezwykle atrakcyjny turystycznie system Wielkich Jezior Mazurskich.

Jest to jezioro morenowe (moreny dennej), wytopiskowe, z ośmioma wyspami. Największe z nich to: Szeroki Ostrów, Czarci Ostrów, Wyspa Pajęcza i Kaczor.

Najbardziej znaną wyspą jest Czarci Ostrów i oddzielona od niej wąskim, ale bardzo głębokim .przesmykiem (-13,5m).
Pajęcza Wyspa, miejsca kultów pogańskich, a obecnie ostatnia nadzieja śniardwiańskich rozbitków. Czarcia porośnięta jest lasem mieszanym i ma kilka dogodnych podejść. Wznosi się ona 12 m ponad wodami jeziora. Wyspa zbudowana jest z gliny, piasków, żwiru i głazów granitowych. Jej długość to około 350 m, a szerokość 200 m.

Wyspa Pajęcza oraz Czarci Ostrów cieszą się dużym powodzeniem wśród żeglarzy. Niestety powoduje to dużą degradacje i zanieczyszczenie tych pięknych wysp.
Wyspa Pajęcza po swojej północnej części posiada liczne płycizny usłane kamieni. Szczególnie ciekawa i niebezpieczna jest rafa wystających głazów na północ od wschodniej części wyspy.
W wielu miejscach płytkie dno jeziora usiane jest głazami narzutowymi, które kryją się tuż pod powierzchnią wody (20 do 30 cm pod lustrem wody) stwarzając zagrożenie w żegludze.

Najpiękniej wyglądają Śniardwy o świcie, gdy lekka mgła unosi się nad wodą. Często nie widać wtedy brzegu i odnosi się wrażenie, że otwiera się przed nami bezmiar morskich wód.

Śniardwy należą do zbiorników stosunkowo słabo zagospodarowanych rekreacyjnie, znajdują się nad nim nieliczne ośrodki wypoczynkowe i pola namiotowe.
Sporty wodne ogranicza silne falowanie, ale przede wszystkim liczne płycizny usiane kamieniami oraz pojedynczymi dużymi głazami.

Głównie wsie Niedźwiedzi Róg oraz Nowe Guty spełniają funkcje miejscowości letniskowych. Wzdłuż południowo – zachodniego brzegu jeziora prowadzi odcinek szlaku Żeglugi Mazurskiej z Mikołajek do Pisza z rozgałęzieniem do Okartowa.
Rozgałęzienie szlaku zaczyna się czerwono-zieloną pławą 1570 m metrów na zachód od Wyspy Pajęczej i oznakowany jest dziewiętnastoma ponumerowanymi zielonymi pławami odległymi jedna od drugiej o ok. 650-700m.

Jedyny w swoim rodzaju szlak żeglowny prowadzi z Węgorzowa poprzez jeziora Mamry, Kirsajty, Dargin, Kisajno, Niegocin, Boczne, Jagodne, Szymon, Tałtowisko, Tałty, Mikołajskie, Śniardwy, Seksty i Roś aż do Pisza.