Kultura ludowa
Kultura ludowa Mazur jest po części połączeniem kultury polskiej i litewskiej, niemieckiej, ukraińskiej oraz rosyjskiej. Na ukształtowanie jej miało wpływ wiele czynników społecznych, historycznych i geograficznych – np. sąsiedztwo Warmii. Kultura mazurska jest w większości związana z religią i modlitwą. Mazurzy zachowali wiele elementów i zwyczajów katolickich. Popularnym zwyczajem było całowanie śpiewnika tuż po jego zamknięciu, a w szczególności gdy upadł.
Zarówno na Warmii i Mazurach nazywano „dwunastkami” dwanaście dni pomiędzy Bożym Narodzeniem, a świętem Trzech Króli, które to dni miały przepowiadać przyszłość i określać pogodę, jaka będzie panować w każdym, poszczególnym miesiącu nadchodzącego roku:
– „Kiedy w Boże Narodzenie panuje piękna pogoda, następujący po nim rok przyniesie dużo dobrego i pięknego zboża.“
– „Ponoć spełniają się sny, jakie ma się pomiędzy Bożym Narodzeniem a Nowym Rokiem.“
Z „dwunastkami“ wiązały się także liczne zakazy:
– „W ciągu dwunastek nie wolno było wymieniać imienia wilka i jeść grochu oraz fasoli, bo groziło to wrzodami oraz prząść – kto naruszył ten zakaz, temu wilk porwie owce.“
W ostatni dzień roku urządzano tzw. „psotowanie“. Zatykano wtedy kominy i malowano szyby. W mazurskiej kulturze występowało wiele demonów, mieszkających w lasach i na bagnach. Diabły przybierały kształty zwierząt. Wierzono także w czarownice, które miały rzucać uroki na zwierzęta i dzieci oraz kraść mleko. Ich złym urokom zapobiegano nosząc czerwone wstążki lub licząc wspak jednocześnie spluwając.