Jezioro Nidzkie – opis

Jezioro w liczbach
typ jeziora – Sielawowe
pow. jeziora / pow. wysp
1818 ha / 13 ha
maks. głęb. / średnia głęb.
23.7 m / 6.2 m
długość jez. / szer. jez.
23 km / 3.8 km
wysokość n.p.m.
117.7 m.n.p.m.
długość lini brzegowej
68.4 km
klasa czystości wody
III 2004r
województwo / gmina
warmińsko-mazurskie / Ruciane-Nida

Jezioro Nidzkie – najbardziej na południe wysunięty zbiornik systemu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich. Akwen położony na terenie Równiny Mazurskiej w Puszczy Piskiej.
Jezioro Nidzkie ma kształt silnie wydłużonej, wygiętej rynny o długości około 23 km.
Rozciąga się wśród lasów Puszczy Piskiej, od Rucianego – Nidy po Wiartel. Jego powierzchnia wynosi 1818,0 ha.

Brzegi jeziora są przeważnie wysokie i strome, tylko miejscami płaskie lub łagodnie wyniesione i prawie w całości porośnięte lasami. Linia brzegowa jest skąpo porośnięta roślinnością wodną.Zbiornik objęty jest ochroną rezerwatową ( rezerwat leśny ” Jezioro Nidzkie ” )
Sąsiaduje z Mazurskim Parkiem Krajobrazowym.
Główne dopływy to Wiartelnica, niosąca wody z jeziora Wiartel, dopływ z jeziora Jaśkowskiego, oraz ciek Ruczaj.
Odpływ wód nastepuje ku północy do jeziora Bełdany dwoma drogami  – poprzez Guziankę Wielką i Małą, oraz Wigrynię poprzez jezioro Wigryny.
Rowy łączą jezioro z Linówkiem, Jaśkówkiem, Wędzą i Okiem.

Nad akwenem położonych jest wiele miejscowości. Począwszy od północy, na wschodnim brzegu leżą wsie Kowalik, Dębowo, Zamorduje oraz Jaśkowo, na zachodnim z kolei miasto Ruciane – Nida oraz wsie Krzyże i Karwica.

W Ruciane – Nida znajduje się port należący do PTTK. Obok portu wypływa z Nidzkiego rzeka Nidka ( Wigrynia ) , łącząca jezioro z jeziorem Wigryny.
Na wysokości ostatniej z kilku wysp znajdujących się w tej części jeziora nad wodą przechodzi napowietrzna linia wysokiego napięcia.

Mniej więcej od tego miejsca obowiązuje strefa ciszy, w której nie wolno używać silników spalinowych. A więc również rybacy nie mogą od tego miejsca pływać na silnikach spalinowych.

Brzegi jeziora w części centralnej oraz północno – wschodniej są strome.W okolicach miejscowości Krzyże, na prawym brzegu znajduje się Leśniczówka Pranie, z którą związany był Konstanty Ildefons Gałczyński i w której znajduje się jego muzeum. Dalej na tym samym brzegu znajduje się port w miejscowości Krzyże.

Obrzeża pokryte są głównie lasem. Gdzieniegdzie można znaleźć niewielkie obszary pól i łąk, głównie na północ od miejscowości Krzyże, a także w okolicy leśniczówki Zamordeje.

Dno zbiornika jest dość zróżnicowane. Spotkać można liczne wypłacenia i zagłębienia. Średnia głębokość akwenu wynosi 6,2 m.
Linia brzegowa tworzy wiele zatok, półwyspów i cypli.
W części środkowej jeziora znajdują się dwie zatoki. Po stronie zachodniej leży zatoka Zamordeje Wielkie, kończąca się portem w miejscowości Karwica, a po wschodniej Zamordeje Małe z dwoma wysepkami.

W sumie na jeziorze znajduje się kilkanaście wysp. Poza wcześniej wspomnianą zatoką wyspy znaleźć można głównie w części północno – zachodniej. W tym rejonie znajduje się osiem wysp, w tym dwie największe, wysokie i zalesione o nazwie Królewski Ostrów i Koński Ostrów. Pozostałe trzy wyspy znajdują się w południowo – wschodniej części jeziora. Powierzchnia, którą zajmują na obszarze jeziora to 13,0 ha.

Maksymalna głębokość jeziora wynosi 23,7 m. Miejsce to znajduje się w centralnej części jeziora, na zachód od leśniczówki Dębowo.
Na obszarze jeziora znajduje się kilka miejsc, w których głębokość może stanowić zagrożenie dla żeglugi. Cały wschodni kraniec jeziora, charakteryzuje się niewielką głębokością. Jezioro tylko w nielicznych miejscach osiąga tam głębokość większą niż 1 m.

Na pozostałym obszarze akwenu znajdują się jeszcze trzy, niewielkich rozmiarów mielizny. Pierwsza z nich położona jest przy wschodnim brzegu, na południe od najmniejszej wyspy znajdującej się w północnej części akwenu. Druga płycizna znajduje się w przewężeniu przy leśniczówce Dębowo, a trzecia przy przewężeniu prowadzącym w zachodnie ramię jeziora.

Jezioro Nidzkie nie jest odbiornikiem zanieczyszczeń ze źródeł punktowych.
Zaliczono go do II kategorii podatności na degradację. Ocena ogólna plasuje jezioro w III klasie czystości.

gatunki ryb
liczne : szczupak, okoń, płoć, leszcz
pozostałe : lin, karaś, węgorz, sandacz, sieja, krąp, wzdręga, ukleja, sum, miętus